Τσάμικος

Στα κακοτράχαλα τα βουνά 

με το σουράβλι και το ζουρνά 

πάνω στην πέτρα την αγιασμένη 

χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι. 

Ο Νικηφόρος κι ο Διγενής 

κι ο γιος της Άννας της Κομνηνής.

  

Δική τους είναι μια φλούδα γης 

μα εσύ Χριστέ μου τους ευλογείς 

για να γλιτώσουν αυτή τη φλούδα

απ’ το τσακάλι και την αρκούδα.

Δες πώς χορεύει ο Νικηταράς 

κι αηδόνι γίνεται ο ταμπουράς.  

Από την Ήπειρο στο Μοριά 

κι απ’ το σκοτάδι στη λευτεριά 

το πανηγύρι κρατάει χρόνια 

στα μαρμαρένια του χάρου αλώνια. 

Κριτής κι αφέντης είν’ ο Θεός 

και δραγουμάνος του ο λαός.

Στίχοι:   Νίκος Γκάτσος 

Μουσική:   Μάνος Χατζιδάκις

Ερμηνεία: Μανώλης Μητσιάς
Δίσκος: Αθανασία (1976)

Διαβάζω στο διαδίκτυο:

 "Οι μαθητές του 2ου Γυμνασίου για τον Νίκο Γκάτσο 
Τα λόγια του Ν. Γκάτσου φιλτραρισμένα στις καρδιές και το μυαλό των μαθητών του 2ου Γυμνασίου"

και μεταφέρω τα λόγια ενός μαθητή για το τραγούδι αυτό:

"Ένα τραγούδι με επαναστατικό περιεχόμενο. Ακούγοντάς το νιώθω πολλά συναισθήματα να με πλημμυρίζουν. Πώς να ήταν άραγε η ζωή εκείνα τα χρόνια; Κατά τη γνώμη μου ήταν δύσκολα εκείνα τα χρόνια, όμως και σήμερα είναι πολύ δύσκολα. Οι άνθρωποι αγωνίζονταν για την ελευθερία τους, δεν άντεχαν άλλο τη σκλαβιά, αγωνίστηκαν και έτσι την αποτίναξαν, χαρίζοντας στους εαυτούς τους και στους απογόνους τους την ελευθερία. Στην εποχή μας όμως κάνουμε κι εμείς αυτό που πρέπει; Δυστυχώς θεωρώ ότι πολλοί λίγοι είναι αυτοί που αγωνίζονται σήμερα και προσπαθούν για το κοινό καλό. Το τραγούδι αυτό και πολλά άλλα του Νίκου Γκάτσου μοιάζει να ‘ναι προφητικό. Αναρωτιέμαι αν θα μπορέσουμε κάποια στιγμή κι εμείς να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να μιμηθούμε τους προγόνους μας, να απελευθερωθούμε από το σκοτάδι που μας καταδιώκει". 
Δημήτρης Ζήσης