Αφιέρωμα στον Αντώνη Καλογιάννη

Η σημερινή εγγραφή θα είναι αφιερωμένη σε έναν τραγουδιστή, ο οποίος με την πλούσια σε ηχοχρώματα, δυνατή αλλά ταυτόχρονα και τόσο ζεστή φωνή του τραγούδησε τραγούδια του αγώνα, μα και του έρωτα.

Τον Αντώνη Καλογιάννη.

Ο Αντώνης Καλογιάννης γεννήθηκε στις 3 Αυγούστου 1940, στην Καισαριανή.    Προσφυγική καταγωγή, δύσκολα παιδικά χρόνια, πολλά επαγγέλματα, ώσπου, κάπου στα 1966, στο τσαγκαράδικο που δουλεύει, τον ακούει να τραγουδά ο Μίκης Θεοδωράκης, που περνά εκείνη τη στιγμή απ' έξω, εντελώς τυχαία ... Αμέσως του προτείνει να τραγουδήσει σ' ένα νέο κύκλο τραγουδιών που ετοιμάζει τότε, τα Γράμματα Από Τη Γερμανία σε στίχους Φώντα Λάδη. Έδωσε τις πρώτες συναυλίες του στην τότε Σοβιετική Ένωση, μαζί με την Μαρία Φαραντούρη. Σημειωτέον ότι, πήρε τη θέση του Γιάννη Πουλόπουλου, ο οποίος ακύρωσε την συμμετοχή του στις συναυλίες αυτές την τελευταία στιγμή. Με τον τρόπο αυτό, βρέθηκε από τσαγκάρης της Καισαριανής να τραγουδάει Θεοδωράκη στην φημισμένη αίθουσα Τσαικόφσκι, στην Μόσχα.

Στα τέλη του 1966 επέστρεψε στην Ελλάδα κι εμφανιζόταν με το συγκρότημα του Μίκη και τη Μαρία Φαραντούρη στο «Τζάκι» της οδού Μουρούζη. Ο Αντώνης Καλογιάννης θυμάται:

"Στην αρχή είχα αντιρρήσεις. Φοβόμουν ν΄αφήσω πάλι τη δουλειά. Η Φαραντρούρη με έπεισε τότε ότι δεν είμαι πια ένας τσγκάρης, αλλά τραγουδιστής. Πραγματικά, ξεκινάμε εκεί οι δύο και η Μαρίζα Κωχ. Από τις πρώτες μέρες γνωρίζω τον Βαγγέλη Γκούφα, τον Δημήτρη Χριστοδούλου. Ο Χριστοδούλου έρχεται, με πιάνει από το σβέρκο και μου λέει ότι είμαι ένας δεύτερος Μπιθικώτσης. Αν σου βάλω έναν δίσκο από εκείνη την εποχή, είναι αλήθεια, δεν θα με αναγνωρίσεις. Σε καθημερινή βάση είναι στο μαγαζί ο Δημήτρης ο Χορν και όλη η ηγεσία της Αριστεράς, της αντιπολίτευσης. Τότε ο Γιάννης ο Διδίλης με πάει στη ΛΥΡΑ του κ. Πατσιφά και ηχογραφώ δύο δικά μου τραγούδια, καθώς και δύο τραγούδια του Ξαρχάκου σε δεύτερη εκτέλεση. Δεν ξέρω αν κυκλοφόρησαν ποτέ εδώ. Εγώ τα βρήκα μετά από χρόνια σε ένα σούπερ μάρκετ στην Κοπεγχάγη. Όλα αυτά συμβαίνουν μέχρι την παραμονή της δικτατορίας.....".

Αυτό που ήσουν κάποτε θα γίνεις ξανά
πρέπει να γίνεις, πρέπει να κλάψεις.
Ο εξευτελισμός σου να γίνει τέλειος
Η εκπόρθηση να φτάσει ως τις ρίζες των βουνών
Είσαι Έλληνας, είσαι Έλληνας.

 Την περίοδο της διακτατορίας έφυγε στο εξωτερικό και μαζί με την Μαρία Φαραντούρη δημιούργησαν μια λαική ορχήστρα κι έδιναν συναυλίες καθαρά πολιτικού χαρακτήρα. Με τον τρόπο αυτό συνέβαλλαν στον αγώνα κατά της Χούντας. Μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη, όταν αυτός αποφυλακίστηκε το 1970, έδωσαν περισσότερες από 500 συναυλίες σε Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία, κάνοντας γνωστή την πολιτική κατάσταση της χώρας μας.

Ξεχωριστές στιγμές στην καριέρα του είναι η ηχογράφηση του «Πνευματικού Εμβατηρίου» του Άγγελου Σικελιανού και το «Κατάσταση Πολιορκίας» το 1970, μαζί με την Μαρία Φαραντούρη, καθώς και του «Ήλιος και Χρόνος / Επιφάνεια Αβέρωφ» το 1975.

Το 1972 ο Αντώνης Καλογιάννης επιστρέφει στην Ελλάδα και τραγουδά σε αρκετές μπουάτ στην Πλάκα. Στρέφεται στο νεοκυματικό και το έντεχνο λαικό τραγούδι της εποχής, χωρίς όμως να αποκοπεί από το έργο του Μίκη Θεοδωράκη. Συνεργάστηκε με κορυφαίους Έλληνες συνθέτες (Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρο Ξαρχάκο, Δήμο Μούτση, Μίμη Πλέσσα, Σταύρο Κουγιουμτζή, Ηλία Ανδριόπουλο, Μάριο Τόκα κ.α.) και ποιητές στιχουργούς (Γιάννης Ρίτσο, Γιώργο Σεφέρη, Μανώλη Αναγνωστάκη, Τ. Λειβαδίτη, Δ. Χριστοδούλου, Λευτέρη Παπαδόπουλο κ.α.), ενώ έχει βρεθεί είτε σε συναυλίες, είτε σε κέντρα με τα μεγαλύτερα ονόματα του τραγουδιού.

Τι να πρωτοθυμηθούμε;;; Ενδεικτικά θα αναφέρω κάπoιες από τις δημιουργίες εκείνης της εποχής. Η δεκαετία του 1970 ξεκινά με τη συμμετοχή του στον δίσκο των Δήμου Μούτση/Νίκου Γκάτσου, Μάνου Ελευθερίου, Γιάννη Λογοθέτη, Γιάννη Μιχαηλίδη & Βαρβάρας Τσιμπούλη με τίτλο "Συνοικισμός Α" -1972.

 Συνεχίζει με το δίσκο των Μίμη Πλέσσα/Δημ. Χριστοδούλου με τίτλο "Για μια σταγόνα αλάτι"-1973, των Πυθαγόρα/Γιαννουλάτου με τίτλο "Τα λιοτρόπια"-1974, των Μάριου Ποντίκα/Αργύρη Κουνάδη με τίτλο "Made in Greece"-1977.  Ολοκληρώνεται με το δίσκο των Ηλία Ανδριόπουλου/Μάνου Ελευθερίου, Μιχάλη Μπουρμπούλη με τίτλο "Γράμματα στο Μακρυγιάννη"-1979. Τραγούδια όπως: "Άνοιξε το παράθυρο", "Σαν τι τραγούδι να σου πω", "Do you like the Greece", "Στο παράθυρo αγναντεύοντας", "Κάντε κουράγιο", "Είχες θάλασσες στα μάτια" και πολλά άλλα.

Τώρα στο παράθυρο 
αγναντεύοντας 
γέμισαν τα δυο μου μάτια 
θάλασσα 

Με τι καρδιά να τραγουδώ

Που έχω στα στήθια μου καημό
Μας βρήκαν βάσανα πολλά
Χαλάζι βαρυχειμωνιά

Στη δεκαετία του '80 ο Αντώνης Καλογιάννης στρέφεται προς το ερωτικό τραγούδι. Δίσκοι όπως: "Τα σημερινά"-1981 των Σπ. Παπαβασιλείου/Λάκη Τεάζη, "Τα μικρά ερωτικά"-1984 του Μάριου Τόκα, "Και που λες Ευτυχία"-1985 και τραγούδια όπως: "Όμορφή μου Κατερίνα", "Στόμα, γλυκό μου στόμα", "Αχ, Αννούλα του χιονιά", "Ταξίδι στη βροχή", "Και που λες Ευτυχία", "Σ΄αγαπώ" και άλλα τον καθιερώνουν ως ερωτικό τραγουδιστή. 

Ένας αγέρας η αγάπη ήταν..
Ένας αγέρας που ίσα κράτησε μια νύχτα
Ένα αηδονάκι στης καρδιάς το δάσος
που δεν κατάφερα μαζί του να πετάξω

Θυμάμαι τα όμορφα της νιότης μας τα χρόνια
τότε που τρέχαμε παιδιά στις γειτονιές
τα γιασεμιά στολίζανε θυμάμαι τα μπαλκόνια
γέλια τραγούδια στου Άι Γιάννη τις φωτιές

Το 1983 συμμετείχε στο δίσκο του Σταύρου Κουγιουμζή με τίτλο "Μικραίνει ο κόσμος" ερμηνεύοντας το υπέροχο ομότιτλο τραγούδι. Την ίδια χρονιά κυκλοφορεί ο δίσκος των Δημήτρη Λάγιου/Φώντα Λαδή με τίτλο "Εδώ που γεννηθήκαμε".

Μα εσύ ματωμένη καρδιά μου
και πάλι μαζί σου με πας
ταξιδιώτη με πας για ναυάγιο.

Εδώ που μεγαλώσαμε τον άνεμο νικώντας
και που βαθιά ριζώσαμε κι απλώσαμε κλαριά, 
εδώ θε΄ να γεράσουμε, καλέ μου, πολεμώντας
για την αλήθεια της ζωής και για τη λευτεριά.

Φτάνουμε στην δεκαετία του ΄90, η οποία άνοιξε με τα «Επικίνδυνα παιχνίδια» (1990) του Αλέξη Παπαδημητρίου και της Εύης Δρούτσα, για να συνεχιστεί την επόμενη χρονιά (1991) με το δίσκο του «Σε ανύποπτο χρόνο», όπου, ανάμεσα στ' άλλα τραγούδησε τις «Μοίρες» του Κραουνάκη και το «Ίσως φταίνε τα φεγγάρια» του Νότη Μαυρουδή. Το 1992 τραγούδησε, σε μουσική Αλέξη Παπαδημητρίου, στο σήριαλ «Το 13ο κιβώτιο», ενώ το 1993 κυκλοφόρησε το δίσκο «Αντίθετη πορεία», με τραγούδια του Βαγγέλη Κορακάκη, του Θοδωρή Παπαδόπουλου κ.ά. Η τελευταία δισκογραφική του δουλειά είναι ο δίσκος του Γιάννη Δημητρά με τίτλο "Ιστορίες αγγέλων"-1997. Το 2005 κυκλοφόρησε η συλλογή με τίτλο "Αυτά που αγάπησα" και το 2007 η κασετίνα "40 χρόνια Αντώνης Καλογιάννης".

Ο Αντώνης Καλογιάννης, τα τελευταία χρόνια, μάλλον συνειδητά έχει αποσυρθεί από το προσκήνιο. Τα τραγούδια του όμως, όσα χρόνια κι αν περάσουν, παραμένουν ζωντανά στη μνήμη και την καρδιά μας, να μας θυμίζουν αυτόν το εξειρετικό καλλιτέχνη.

Πηγές 1 2 3 4