Κυριακή 30 Ιουνίου 2013

Δεν μπορείς να διδάξεις τίποτα στον άνθρωπο


Δεν μπορείς να διδάξεις τίποτα στον άνθρωπο. 

Το μόνο που μπορείς να κάνεις, είναι να τον βοηθήσεις ν’ ανακαλύψει αυτό που έχει μέσα του. 

Γαλιλαίος


Giovanni Giacometti
 Ελβετός ζωγράφος, 1868-1933

Σάββατο 29 Ιουνίου 2013

Kuat και Lae - ήλιος και φεγγάρι


Οι Mamaiurans είναι μια φυλή Ινδιάνων του Αμαζονίου, στην Βραζιλία. Λατρεύουν τον θεό του ήλιου, τον Kuat και τον θεό του φεγγαριού, τον Lae. 

Σύμφωνα με τον μύθο, στην αρχή του χρόνου υπήρχαν τόσα πολλά πουλιά στον ουρανό, που τα φτερά τους κάλυπταν τον ουρανό κι εμπόδιζαν το φως της ημέρας. Ήταν πάντα νύχτα και οι άνθρωποι ζούσαν συνεχώς με το φόβο της επίθεσης από τα άγρια ζώα.

Δύο ήρωες των Mamaiurans, τα αδέλφια Lae και Kuat, αποφάσισαν να εξαναγκάσουν τον βασιλιά των πουλιών, τον Urubutsin, να τους δώσει λίγο από το φως της ημέρας. Τα δύο αδέλφια κρύφτηκαν μέσα στο νεκρό σώμα ενός ζώου και περίμεναν μέχρι να πλησιάσουν τα πουλιά. Όταν πλησίασε ο Urubutsin και ακούμπησε στο έδαφος, ο Kuat τον άρπαξε από το πόδι.

Ανίκανος να πετάξει μακριά, ο βασιλιάς των πουλιών αναγκάστηκε να κάνει συμφωνία με τα δύο αδέλφια. Τα πουλιά θα μοιράζονται πια το φως της ημέρας με τους ανθρώπους. Η μέρα με τη νύχτα θα εναλλάσσονται. 
Στη μυθολογία των Mamaiurans, ο Kuat αντιπροσωπεύει τον ήλιο και ο αδελφός του Lae, το φεγγάρι.


Rain Ririn

Δευτέρα 24 Ιουνίου 2013

Η ντροπή της Ευρώπης

Στο χάος κοντά, γιατί δεν συμμορφώθηκε στις αγορές· 
κι Εσύ μακριά από τη Χώρα, που Σου χάρισε το λίκνο. 

Όσα Εσύ με την ψυχή ζήτησες και νόμισες πως βρήκες, 
τώρα θα καταλυθούν, 
και θα εκτιμηθούν σαν σκουριασμένα παλιοσίδερα. 

Σαν οφειλέτης διαπομπευμένος και γυμνός, 
υποφέρει μια Χώρα· 
κι Εσύ, αντί για το ευχαριστώ που της οφείλεις, 
προσφέρεις λόγια κενά. 

Καταδικασμένη σε φτώχεια η Χώρα αυτή, 
που ο πλούτος της 
κοσμεί Μουσεία: 
η λεία που Εσύ φυλάττεις. 

Αυτοί που με τη δύναμη των όπλων 
είχαν επιτεθεί στη Χώρα την ευλογημένη με νησιά, 
στον στρατιωτικό τους σάκο 
κουβαλούσαν τον Χέλντερλιν. 

Ελάχιστα αποδεκτή Χώρα, 
όμως οι πραξικοπηματίες της, κάποτε, 
από Εσένα, 
ως σύμμαχοι έγιναν αποδεκτοί. 

Χώρα χωρίς δικαιώματα,
 που η ισχυρογνώμονη εξουσία 
ολοένα και περισσότερο της σφίγγει το ζωνάρι. 

Σ' Εσένα αντιστέκεται φορώντας μαύρα η Αντιγόνη, 
και σ' όλη τη Χώρα πένθος ντύνεται ο λαός, 
που Εσένα φιλοξένησε. 

Όμως, έξω από τη Χώρα, 
του Κροίσου οι ακόλουθοι και οι όμοιοί του 
όλα όσα έχουν τη λάμψη του χρυσού στοιβάζουν 
στο δικό Σου θησαυροφυλάκιο. 

Πιες επιτέλους, πιες! 
κραυγάζουν οι εγκάθετοι των Επιτρόπων· 
όμως ο Σωκράτης, με οργή Σου επιστρέφει το κύπελλο 
γεμάτο ώς επάνω. 

Θα καταραστούν εν χορώ, ό,τι είναι δικό Σου οι θεοί, 
που τον Ολυμπό τους η δική Σου θέληση ζητάει ν' απαλλοτριώσει. 

Στερημένη από πνεύμα, 
Εσύ θα φθαρείς χωρίς τη Χώρα, 
που το πνεύμα της, Εσένα, Ευρώπη, εδημιούργησε.

Γκύντερ Γκρας

Κυριακή 23 Ιουνίου 2013

Η μάχη στην ψυχή του ανθρώπου (οι δυο λύκοι)


Ένα βράδυ ένας γέρος Ινδιάνος της φυλής Τσερόκι, μίλησε στον εγγονό του για τη μάχη που γίνεται μέσα στην ψυχή των ανθρώπων. Είπε: 

“Γιε μου”, η μάχη γίνεται μεταξύ δυο “λύκων” που υπάρχουν σε όλους μας. 
Ο ένας λύκος είναι το Κακό. 
Είναι ο θυμός, η ζήλια, η θλίψη, η απογοήτευση, η απληστία, η αλαζονεία, η ενοχή, η προσβολή, η κατωτερότητα, τα ψέματα, η ματαιοδοξία, η υπεροψία και το εγώ. 
Ο άλλος είναι το Καλό
Είναι η χαρά, η ειρήνη, η αγάπη, η ελπίδα, η ηρεμία, η ταπεινοφροσύνη, η ευγένεια, η φιλανθρωπία, η συμπόνια, η γενναιοδωρία, η αλήθεια, η ευσπλαχνία και η πίστη στο Θεό. 

Ο εγγονός το σκέφτηκε για ένα λεπτό, και μετά ρώτησε τον παππού του: 
“Ποιος λύκος νικάει;”  

Ο γέρος Ινδιάνος Τσερόκι απάντησε: 
“Αυτός που ταΐζεις”.


Robert Bateman

Τρίτη 18 Ιουνίου 2013

Τα παιδιά του Lidice επέστρεψαν σπίτι τους

Στις 2 Ιουλίου του 1942, τα περισσότερα από τα παιδιά του Lidice, ενός μικρού χωριού της τότε Τσεχοσλοβακίας, παραδόθηκαν στο τοπικό γραφείο της Γκεστάπο. Τα 82 παιδιά στη συνέχεια μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο εξόντωσης στο Chełmno, 70 χιλιόμετρα μακριά, όπου δολοφονήθηκαν με δηλητηριώδη αέρια. Το γλυπτό της Marie Uchytilová αποτελεί φόρο τιμής σε αυτά τα παιδιά.



Τα γεγονότα που οδήγησαν τα παιδιά του Lidice στον θάνατο ήταν αρκετά περίπλοκα. Καθοριστικό ρόλο πάντως για να παρθεί η απόφαση της δολοφονίας τους ήταν ο θάνατος του Reinhard Heydrich, διοικητή του ναζιστικού προτεκτοράτου της Βοημίας και της Μοραβίας.  

Η Τσεχοσλοβακία καταλήφθηκε από τη ναζιστική Γερμανία τον Απρίλιο του 1939 και η διοίκηση του Heydrich που ακολούθησε χαρακτηρίστηκε από καταπίεση, βασανισμούς και δολοφονίες. Στα τέλη Μαΐου του 1942 ομάδα στρατιωτών αποτελούμενη από Τσέχους και Σλοβάκους κατάφερε ένα μεγάλο χτύπημα στους Γερμανούς. Τον ισχυρό τραυματισμό του Heydrich.  

Μια εβδομάδα αργότερα στις 4 Ιουνίου του 1942, ο Heydrich πέθανε από σηψαιμία.  Ολόκληρη η χώρα πίστευε ότι γνώριζε τι θα επακολουθήσει. Κανένας όμως δεν μπορούσε να προβλέψει την φρίκη που τους ετοίμαζαν οι κατακτητές.  

Η αρχή έγινε με ολική απαγόρευση κυκλοφορίας στην Πράγα. Μια τεράστια επιχείρηση αναζήτησης των δραστών ακολούθησε χωρίς όμως αποτέλεσμα. Την εβδομάδα μεταξύ τον τραυματισμό και τον θάνατο του Heydrich 157 άνθρωποι είχαν ήδη εκτελεστεί με συνοπτικές διαδικασίες. Τα χειρότερα όμως δεν είχαν έρθει ακόμη…


Μετά την κηδεία του Heydrich στο Βερολίνο, ο Αδόλφος Χίτλερ, διέταξε τι θα έπρεπε να γίνει στα χωριά που έκρυβαν τους υπεύθυνους.  Όλοι οι ενήλικες άνδρες να εκτελούνται και τα γυναικόπαιδα να μεταφέρονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τα παιδιά που είχαν χαρακτήρα και χαρακτηριστικά «Αρείου» να υιοθετούνται από Γερμανικές οικογένειες SS για να γίνουν καλοί Ναζί. Τα υπόλοιπα να ανατραφούν με «άλλους τρόπους». Τέλος, τα χωριά να εξαφανιστούν από τους χάρτες, τίποτα να μην μείνει που να δηλώνει ότι κάποτε υπήρξαν.  

Οι εντολές του άρχισαν να εφαρμόζονται αμέσως. Στο χωριό Lidice, που παρά την απουσία αποδείξεων ότι είχαν βρει εκεί καταφύγιο οι στρατιώτες που ήταν υπεύθυνοι για τη δολοφονία του Heydrich, έγινε η αρχή. Όλοι οι άνδρες μεταφέρθηκαν σε ένα αγρόκτημα στην άκρη του χωριού και εκτελέστηκαν, πρώτα σε ομάδες των πέντε. Όταν ο ηθικός αυτουργός αυτού του τρόμου, Horst Böhme, παραπονέθηκε ότι θα του έπαιρνε πάρα πολύ καιρό για να τους εκτελέσει όλους οι ομάδες έγιναν των δέκα. Μέχρι το απόγευμα της ίδιας μέρας, 173 άνδρες είχαν εκτελεστεί.


203 γυναίκες και 105 παιδιά συγκεντρώθηκαν στο σχολείο του χωριού. Από εκεί οδηγήθηκαν σε άλλο σχολείο στην κοντινή πόλη Kladno. Τέσσερις από τις γυναίκες ήταν έγκυες. Οι έγκυες μεταφέρθηκαν στο ίδιο νοσοκομείο όπου εξέπνευσε ο Heydrich, για να τους αφαιρεθούν με βίαιο τρόπο τα βρέφη. Οι περισσότερες από τις υπόλοιπες γυναίκες οδηγήθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Ravensbrück όπου έχασαν τη ζωή τους από μια σειρά από ασθένειες.  

Τα παιδιά στην αρχή μεταφέρθηκαν σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο στο Łódź όπου Γερμανοί Αξιωματούχοι έκαναν τον διαχωρισμό ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους. Όσα δεν είχαν τα χαρακτηριστικά που απαιτούνταν, παρά τις αρχικές διαφωνίες, αποφασίστηκε από τον Adolf Eichmann να θανατωθούν.


Εβδομήντα σχεδόν χρόνια πριν, στις 2 Ιουλίου, τα 82 παιδιά παραδόθηκαν στην Γκεστάπο. Από εκεί μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Chelmno όπου δηλητηριάστηκαν με αέρια. Από τα 105 παιδιά του Lidice, μόνο τα 17 παιδιά επέστρεψαν κάποια στιγμή στο χωριό τους.


Κανείς δεν θα μάθει ποτέ αν κάποιο από τα 82 παιδιά έκλαιγε λίγο πριν χάσει την ζωή του, μακριά από το σπίτι, την μητέρα του και τον πατέρα του. Ωστόσο, έστω και με αυτόν τον τρόπο, τα αθώα παιδιά που έχασαν την ζωή τους εκείνη την ημέρα επέστρεψαν και θα κατοικούν για πάντα στο Lidice. Τα 82 χάλκινα αγάλματα, 40 αγόρια και 42 κορίτσια, θα στέκονται εκεί ως αιώνια υπενθύμιση της σφαγής. Τα παιδιά του Lidice βρίσκονται επιτέλους στο σπίτι τους.





Σάββατο 15 Ιουνίου 2013

Να είχα λέει, μιαν αγάπη σαν αλάνα


- Να είχα λέει, μιαν αγάπη σαν αλάνα… 
Να κυλιόμουνα μέσα της, να ‘κανα τούμπες, να ‘πλωνα την αρίδα μου να λιαζόμουνα… Να ‘ρχότανε τα όνειρά μου σαν τις κάργιες να φτεροκοπούν πάνω από το κεφάλι μου. 

Βαρέθηκα να χώνω τη ρημάδα την ψυχή μου στα ντουλάπια και να της κρεμώ αρωματικά σακουλάκια να μην τη φάει ο σκόρος. Βαρέθηκα να περπατώ με την πλάτη κολλημένη στα ντουβάρια, γιατί νιώθω γύρω μου τον θόρυβο από τα μαχαίρια που ακονίζονται. 

Είναι πολύ, ρε σεις, αυτό που ονειρεύτηκα; 
Μιαν αγάπη λέω σαν αλάνα. 
Ν’ απλώσω την αρίδα μου να λιαστώ.

Οι κάργιες  
Αλκυόνη Παπαδάκη

Βασίλης Βαγιάννης 

Σάββατο 8 Ιουνίου 2013

Ευαγγελικά και Ορεστειακά-Όταν οι λέξεις γίνονται αιτία θανάτων

Στην Αθηνά του 1903, από τις 6 μέχρι τις 9 Νοεμβρίου είχαν ξεσπάσει αιματηρά επεισόδια, που έμειναν γνωστά στην ιστορία ως Ορεστειακά. Ήταν μια εποχή, που το γλωσσικό ζήτημα εκτός από την πολιτιστική του διάσταση, είχε λάβει κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις.
Γεώργιος Σωτηριάδης
Το τότε Βασιλικό Θέατρο, του οποίου καλλιτεχνικός διευθυντής ήταν ο Στέφανος Στεφάνου, αποφάσισε να ανεβάσει την Ορέστεια του Αισχύλου, μεταφρασμένο σε απλή δημοτική γλώσσα από τον πανεπιστημιακό Γεώργιο Σωτηριάδη
Η μετάφραση αυτή προκάλεσε την μήνη των καθαρολόγων της εποχής, των γλωσσαμυντόρων όπως λέγονταν τότε οι οπαδοί της αττικίζουσας γλώσσας. Κύριος υποκινητής των επεισοδίων αυτών ήταν ο καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Μιστριώτης, φανατικός υπέρμαχος της αρχαΐζουσας γλώσσας, ο  οποίος ξεσήκωσε φοιτητές και προσκείμενες εφημερίδες ώστε να συμμετάσχει και ο αθηναϊκός λαός σε συλλαλητήρια. 

Το πρόγραμμα της παράστασης
Η πρεμιέρα δόθηκε την 1η Νοεμβρίου, με την Μαρίκα Κοτοπούλη να ενσαρκώνει το ρόλο της Αθηνάς Παλλάδας. Η τότε  Κυβέρνηση Δ. Ράλλη δεν αποδέχθηκε το αίτημα του Γ. Μιστριώτη, που πρέσβευε οι παραστάσεις των αρχαίων δραμάτων να γίνονται στη γλώσσα που γράφτηκαν κι έτσι ακολούθησαν επεισόδια. Το βράδυ της 8ης Νοεμβρίου διατάχθηκε ο στρατός να επιβάλει τη τάξη. Κατά τις συμπλοκές που ακολούθησαν στη διάλυση των διαδηλωτών κάποιοι στρατιώτες στο φόβο προσβολής τους πυροβόλησαν κατά του πλήθους με συνέπεια να φονευτούν δύο πολίτες και να τραυματιστούν επτά. Μετά από το γεγονός αυτό οι διαδηλωτές διαλύθηκαν, οι οχλαγωγίες σταμάτησαν και η αναταραχή τερματίσθηκε.


Δημοσίευμα εφημερίδας της εποχής

Το αξιοπερίεργο φαινόμενο βίαιων ταραχών με αφορμή γλωσσικά θέματα είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά το 1901, επίσης στην Αθήνα, με τα αποκαλούμενα Ευαγγελικά, που αφορούσαν τη μετάφραση του Ευαγγελίου στη δημοτική, γεγονότα που εντάσσονται σε μία ευρύτερη διαμάχη γύρω από το το γλωσσικό ζήτημα και την ιστορία του στην Ελλάδα.

Ως «Ευαγγελικά» ή Ευαγγελιακά, έχουν καταγραφεί τα αιματηρά επεισόδια που έλαβαν χώρα στην Αθήνα στις 8 Νοεμβρίου του 1901 με αφορμή τη δημοσίευση από την εφημερίδα Ακρόπολις των Ευαγγελίων μεταφρασμένων, (στην πραγματικότητα μεταγλωττισμένων) —ή αλλιώς, παραφρασμένων— , κατά την τρέχουσα τότε άποψη, στη δημοτική γλώσσα από τον Αλέξανδρο Πάλλη στις 9 Σεπτεμβρίου 1901. 


Αλέξανδρος Πάλλης
Ο Αλέξανδρος Πάλλης (1851 – 1935) ήταν λογοτέχνης, πρωταγωνιστής στον αγώνα για την επικράτηση της δημοτικής γλώσσας, ο οποίος την εποχή «αποδίδει εις την γνησίαν γλώσσαν του ελληνικού Λαού» το Ευαγγέλιο, τις τέσσερις αφηγήσεις των Ευαγγελιστών της Αγίας Γραφής που τις προσονόμασε "Η Νέα Διαθήκη κατά το Βατικανό Χειρόγραφο". Το έργο κυκλοφόρησε σε περιορισμένο αριθμό μεταξύ των Ελλήνων της Διασποράς. Όταν έφτασε και στην Αθήνα αυτή η απόδοση των Ευαγγελίων πέρασε εντελώς απαρατήρητη.

Τα πράγματα όμως πήραν άλλη τροπή όταν η εφημερίδα Ακρόπολις αποφάσισε τον Οκτώβριο του 1901 να το δημοσιεύει σε συνέχειες, υπό τον τίτλο «Το έργον της Βασιλίσσης η Ακρόπολις το συνεχίζει». Ο ιδρυτής και διευθυντής της εφημερίδας Βλάσης Γαβριηλίδης, ο οποίος θεωρείται  «πατέρας» της δημοσιογραφίας της σύγχρονης Ελλάδας, φυσιογνωμία προοδευτική, έκρινε ότι «θεάρεστον έργον είναι» να φθάσει σε κάθε ελληνικό σπίτι και να «γίνει απολύτως αντιληπτόν» από κάθε Ορθόδοξο Έλληνα το Ευαγγέλιο. Όπως διαπιστώθηκε αργότερα, ο Γαβριηλίδης ενήργησε έχοντας τη σύμφωνη γνώμη του τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών Προκοπίου για τη δημοσίευση του Ευαγγελίου και τη συγκατάθεση του κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητή Εμμανουήλ Ζολώτα. 

Σκίτσο του Βλάση Γαβριηλίδη από τον Γεώργιο Ροϊλό. Περιοδικό Εστία, 1898
Παραδόξως εκείνοι που αντέδρασαν σε αυτό το έργο ήταν οι φοιτητές «του Αθήνησιν», αλλά και καθηγητές. Την εποχή εκείνη, επικρατούσε άκρατος εθνικισμός. Η βάση και η ουσία του ελληνικού έθνους ήταν η αρχαιολατρία. Έκφραση αυτής της κατάστασης αποτελούσε η αρχαΐζουσα «καθαρεύουσα» γλώσσα. Η απόκλιση από τη χρήση της θεωρούνταν εθνικό έγκλημα και όποιος την υπονόμευε προδότης, ανεξάρτητα από το αξίωμα, την κοινωνική ή πολιτική θέση που μπορεί να κατείχε. Στα πρωτοσέλιδα διαφόρων εφημερίδων οι δημοτικιστές παρουσιάζονταν ως άθεοι και προδότες.


Πηγή φωτογραφίας

Με την παρακίνηση καθηγητών τους, όπως οι «γλωσσαμύντορες» αντιδημοτικιστές ακαδημαϊκοί Κόντος, Βάσης και Μιστριώτης, οι φοιτητές άρχισαν να δραστηριοποιούνται.
Γεώργιος Μιστριώτης
Οι εφημερίδες της εποχής Εμπρός, Σκριπ και Καιροί κατέκριναν την Ακρόπολη και συστρατεύθηκαν με τους φοιτητές, μιλώντας για υποτιθέμενους «κινδύνους» τους οποίους αντιμετώπιζε το έθνος εξαιτίας της παράφρασης του Ευαγγελίου. Έτσι, στο δρόμο άρχισαν να κατεβαίνουν όχι μόνο φοιτητές αλλά και δάσκαλοι, παπάδες, βουλευτές, χωρικοί με εικόνες και εξαπτέρυγα, έτοιμοι να λιντσάρουν τους εχθρούς της «γλώσσας των προγόνων» μας.
 Το ζήτημα δεν άργησε να μετατραπεί από ένα γλωσσικό ή έστω θρησκευτικό θέμα σε πολιτικό θέμα «εθνικών διατάσεων». Υποδαυλίζονταν τα πνεύματα με απόψεις όπως ότι η «μετάφραση» του Ευαγγελίου ήταν έργο των «εχθρών της πατρίδος» και ότι η αιτία ήταν ο «σλαβικός κίνδυνος». Έτσι, δεν άργησαν τα πράγματα να εξελιχθούν σε τραγωδία.


Απεικόνιση των «Ευαγγελικών» επεισοδίων στον Τύπο της εποχής
Ο τραγικός απολογισμός των επεισοδίων αυτών ήταν οκτώ έως έντεκα, σύμφωνα με διάφορες πηγές, νεκροί. Επίσης, υπήρξαν 70 τραυματίες και 22 συλληφθέντες, οι οποίοι παρέμειναν στα κρατητήρια των στάβλων της Χωροφυλακής τρία εικοσιτετράωρα. Υπήρξαν όμως και άλλα θύματα. H εφημερίδα Ακρόπολις διέκοψε τη δημοσίευση του Ευαγγελίου και στο φύλλο της 7ης Νοεμβρίου ζήτησε συγγνώμη από τους φοιτητές δηλώνοντας ότι η εφημερίδα παραμένει «πολέμιος αμείλικτος παντός φρονούντως αντεθνικώς και ατίμως ότι το Ευαγγέλιον πρέπει να αναγιγνώσκεται εν ταις εκκλησίαις εις άλλην τινά γλώσσαν πλην εκείνης εις την οποίαν εγράφη υπό των Θεοπνεύστων ανδρών». Ο Αρχιεπίσκοπος Προκόπιος αναγκάστηκε να παραιτηθεί, όπως και η κυβέρνηση Γεωργίου Θεοτόκη.
Πηγές 1 2 3 4

Δευτέρα 3 Ιουνίου 2013

Η παιδεία και ανατροφή των ανθρώπων είναι διπλή


Η παιδεία και ανατροφή των ανθρώπων είναι διπλή, παιδεία της κεφαλής και παιδεία του στήθους, καλαί και αι δύο· αλλ’ η πρώτη χωρίς την δευτέραν δεν έφερε ποτέ εις κανέν έθνος την αληθινήν ευδαιμονίαν. 

Αδαμάντιος Κοραής


Albrecht Dürer
Γερμανός ζωγράφος, 1471-1528

Κυριακή 2 Ιουνίου 2013

Εἰρήνη εἶναι ὅταν...


Εἰρήνη, λοιπόν, 
εἶναι ὅ,τι συνέλαβα μὲς ἀπ᾿ τὴν ἔκφραση 
καὶ μὲς ἀπ᾿ τὴν κίνηση τῆς ζωῆς. 

Καὶ Εἰρήνη εἶναι 
κάτι βαθύτερο ἀπ᾿ αὐτὸ ποὺ ἐννοοῦμε 
ὅταν δὲν γίνεται κάποτε πόλεμος. 

Εἰρήνη εἶναι 
ὅταν τ᾿ ἀνθρώπου ἡ ψυχὴ 
γίνεται ἔξω στὸ σύμπαν ἥλιος. 

Κι ὁ ἥλιος ψυχὴ μὲς στὸν ἄνθρωπο.

Νικηφόρος Βρεττάκος (1912-1991)
Δυὸ ἄνθρωποι  μιλοῦν γιὰ τὴν εἰρήνη τοῦ κόσμου  

Πάμπλο Πικάσο